تا 1439...

  وطن کجاست و کجا مصداق وطن یک شخص است؟
وطن دارای مصادیق یا اقسام گوناگونی است:

  جایی که شخص و خانواده اش در آن متولد شده و سال ها زندگی کرده است؛ به گونه ای که اهل آن مکان محسوب می شود.
 
چنین جایی مادامی که شخص در آن ریشه ای دارد و وقتی به آن جا می رود، عرفاٌ مسافر محسوب نمی شود، وطن وی است. پس تا وقتی مثلاً پدر و مادر وی در آن جا زندگی می کنند و او هر از چند گاهی برای دیدن آنها به این مکان می رود، در آن جا مسافر نیست. البته اگر از فامیل درجه یک وی کسی در آن جا باقی نماند و وی قصد بازگشت به آن جا را نداشته باشد و خودش نیز در آن جا صاحب ملکی نباشد و به ندرت به آن جا سفر کند، دیگر آن مکان وطن محسوب نمی شود.

 جایی که شخص آن جا را به عنوان وطن و سکنای دائمی زندگی خود برمی گزیند و مدتی در آن جا اقامت می کند. چنین مکانی مادامی که شخص از آن جا «اعراض» نکرده است، وطن وی محسوب می شود.

 جایی که شخص برای مدت نسبتا طولانی در آن سکنا می گزیند، به گونه ای که در آن جا از نظر عرف و عقلا مسافر محسوب نمی شود. مانند کسی که برای تحصیل یا کار به شهری می رود و بنا دارد چند سالی در آن جا اقامت کند؛ چنین شخصی در این شهر مسافر نیست.
 
کسی که وطن به معنای یکی از اقسام گذشته ندارد، در هرجا که ساکن شود و مدتی اقامت کند، همان جا وطن وی محسوب می شود.
 
بعید نیست افزون بر اقسام گذشته که همگی وطن عرفی می باشند و در آنها شخص از نظر عرف و عقلا مسافر محسوب نمی شود، «وطن شرعی» نیز وجود داشته باشد و آن جایی است که شخص در آن مالک منزل قابل سکونتی باشد و شش ماه متصل یا منفصل در آن سکنی گزیند.

معنی اعراض از وطن چیست؟
️در این صورت حکم نماز و روزه در وطن اصلی که از آن اعراض کرده چه می شود؟

آیت الله خامنه ای:
‌اعراض از وطن یعنی ترک وطن و تصمیم به عدم اقامت در آن یعنی دیگر قصد زندگی کردن در آنجا نداشته باشد. نماز در چنین مکانی شکسته است و روزه نیز صحیح نمی باشد، مگر اینکه قصد ده روز کند.

 آیت الله مکارم شیرازی:
هرگاه انسان در محلی زندگی میکرده و وطن او بوده، چنانچه از آنجا اعراض کند، یعنی دیگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگی کند، هر چند گاهی به عنوان مسافرت و دیدار بستگان و دوستان به آنجا برود، نمازش در آنجا شکسته است، خواه در آنجا ملکی داشته باشد یا نه و خواه اقوام و بستگانش در آنجا زندگی کنند یا نکنند، مگر اینکه سالی سه چهار ماه (هرچند بصورت پراکنده) در آن جا اقامت داشته باشد.

هرگاه شخصى قصد بازگشت به وطن سابق را جهت سکونت مستمر داشته باشد، ولى عملا مدّت طولانى گذشته (مثلا پنج سال) و هنوز بازنگشته، اعراض عملى حاصل شده، و نماز و روزه اش در آنجا شکسته است. مگر اینکه سالی سه چهار ماه، هر چند به صورت پراکنده در آنجا سکونت داشته باشد.

 آیت الله سیستانی :
اگر از وطن اصلی اعراض کرده باشید به این معنی که مطمئن هستید در آینده برای سکونت به آنجا بر نمی گردید نماز در آنجا شکسته است مگر اینکه بخواهید 10 روز در آنجا بمانید.

 آیت وحید خراسانی:
کسی که از وطنش اعراض کرده مادامی که آنجا را برای اقامت و زندگی دائمی خود اختیار نکرده در آنجا مسافر است و مراد از اعراض این است که احتمال عقلائیب نمی دهد که برای زندگی و اقامت دائمی به آنجا برگردد و کسی که چنین احتمالی نمی دهد هر گاه به وطن خود برود احکام مسافر را دارد.

استفتاء از سایت مراجع عظام