تمام مسؤلین کشور از ابتدای انقلاب تا کنون

۲۰

خرداد ۹۳

نظرات

تمام مسؤلین کشور از ابتدای انقلاب تا کنون

۲۰ خرداد ۹۳ ، ۱۵:۱۷

رهبران:

حضرت آیت الله امام سید روح الله الموسوی الخمینی - از سال 1357 تا سال 1368 هجری شمسی

حضرت آیت الله امام سید علی الحسینی الخامنه ای - از سال 1368 تا کنون

رؤسای جمهور و وزرا:

ابوالحسن بنی صدر نخستین رئیس جمهوری ایران در 15 بهمن 1358 به این سمت انتخاب و در 31 خرداد 1360 یعنی بعد از 503 روز تصدی ریاست جمهوری، ار سوی مجلس شورای اسلامی با 177 رای موافق، 12 ممتنع و 1 مخالف برکنار شد.

وی که تنها رئیس جمهور برکنار شده در حین خدمت بود پس از نخست وزیری مهدی بازرگان به عنوان فردی مستقل به ریاست جمهوری انتخاب و شهید محمد علی رجایی را نیز به نخست وزیری خود منصوب کرد.

پس از برکناری بنی صدر، شهید محمد علی رجایی به مدت 30 روز مسئولیت شورای موقت ریاست جمهوری را برعهده داشت تا اینکه در 12 مرداد 1360 به عنوان دومین رئیس جمهور ایران انتخاب و شهید محمد جواد باهنر نیز نخست وزیر وی شد.

محمد علی رجایی پس از 136 روز تصدی ریاست جمهوری در تارخ 8 شهریور 1360 به همراه شهید محمدجواد باهنر در دفتر نخست وزیری به شهادت رسید و بدین صورت وی و شهید محمد جواد باهنر تنها رئیس جمهور و تنها نخست وزیر شهید ایران را لقب گرفتند.

مطابق اصول 130و 131 قانون اساسی جمهوری اسلامی (نسخه قبل از اصلاحیه) در صورت ناتوانی رئیس جمهور از اداره کشور، «شورای موقت ریاست جمهوری» متشکل از نخست‌وزیر، رئیس‏ مجلس شورای اسلامی‏ و رئیس دیوان عالی کشور اداره کشور را تا انتخاب رئیس جمهور جدید بر عهده می‌گیرند. بنابراین پس از شهادت محمد علی رجایی شورای موقت ریاست جمهوری در 8 شهریور1360 آیت الله محمدرضا مهدوی کنی را که وزیر کشور کابینهٔ باهنر بود به عنوان نخست وزیر موقت برگزید و تا 17مهر همان سال به مدت 31 روز این مسئولیت را بر عهده داشت.

وی در 11شهریور 1360کابینه موقت خود را که به جز دو تغییر، مشابه کابینه باهنر بود تشکیل و وزرا را به مجلس معرفی کرد. در کابینه آیت الله مهدوی کنی تنها حجه الاسلام و المسلمین علی‌اکبر ناطق نوری جایگزین آیت الله مهدوی کنی در وزارت کشور شده بود و برای پست وزارت راه هادی نژادحسینیان معرفی شد. کابینه وی با 170رأی موافق، 13رأی ممتنع و 4رأی مخالف رأی اعتماد گرفت.

دولت موقت آیت الله مهدوی کنی در تاریخ 17 مهر 1360پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب آیت الله سیدعلی خامنه‌ای به ریاست جمهوری و معرفی میرحسین موسوی به عنوان نخست وزیر به فعالیت خود خاتمه داد.

دولت سوم جمهوری اسلامی اولین دولت ایران با 4 سال فعالیت مستمر و اولین دولتی است که برای دو دوره ریاست دولت را بر عهده داشته است.

دوره اول این دولت در شهریور 1364 به پایان رسید و دوره دوم آن نیز از 13 شهریور 1364 آغاز شد.

دوره اول این دولت در شهریور 1364 به پایان رسید و دوره دوم آن نیز در 13 شهریور 1364 آغاز شد. حدود 4 سال بعد یعنی در تاریخ 13 خرداد 1368حضرت امام خمینی (ره) رحلت و از تاریخ 14خرداد 1368آیت الله سید علی خامنه ای رهبری نظام اسلامی را بر عهده گرفت اما مدتی نیز عهده‌دار هر دو مسئولیت بود. او ضمن واگذاری پیش از موعد پست ریاست جمهوری از میرحسین موسوی خواست تا تاریخ آغاز به کار دولت جدید به کار خود ادامه دهد.

از نکات قابل توجه این کابینه که شاید کمتر کسی به آن توجه کرده باشد حضور سید محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران به عنوان وزیر ارشاد در هر دو کابینه میر حسین موسوی است. در حالیکه او تنها در دولت نخست آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی وزیر ارشاد بود.

در نهایت این دولت نیز در 12 مرداد 1368 پس از دو دوره متوالی تصدی ریاست جمهوری به پایان رسید.

6 روز قبل از پایان دوره ریاست جمهوری چهارم(6 مرداد 1368) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اصلاحاتی را به خود دید. بنابر قانون اساسی اولیه، رییس جمهور منتخب مردم موظف بود نخست وزیر را برای تشکیل کابینه تعیین کند و پس از انتخاب نخست وزیر از طرف رییس جمهوری و تایید آن از جانب مجلس، وی مسئول تشکیل کابینه و تعیین وزرا بود. رییس جمهور نیز تنها به روابط بین‌المللی کشور و ارتباط با قوای دیگر می‌پرداخت. اما پس از اصلاح قانون اساسی مقام نخست وزیری حذف شده و مقام معاون اولی جایگزین آن شد تا در مواقع ضروری و شرایطی وی عهده‌دار وظایف رئیس‌جمهورشود.

بدین صورت دولت بعدی (دولت پنجم) که در 12 مرداد68 آغاز و در12 مرداد1372به پایان رسید، آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی که تا پیش از آن رئیس مجلس بود کابینه را تشکیل داد.

وی که اولین رئیس جمهور بدون نخست وزیر بود برای دو دوره متوالی عهده دار سمت ریاست جمهوری ایران شده و مرحوم حسن حبیبی را به عنوان معاون اولی خود انتخاب کرد.

آیت الله هاشمی رفسنجانی دوره دوم ریاست جمهوری خود را در 12مرداد 1372آغاز و در 12مرداد 1376آن را به سید محمد خاتمی واگذار کرد.

روند تشکیل 10 دولت بعد از انقلاب

سید محمد خاتمی در 12مرداد 1376سمت ریاست جمهوری را از آیت الله هاشمی رفسنجانی تحویل گرفت و حسن حبیبی را در مقام معاون اولی ابقا کرد. او چهار سال بعد نیز با رأی اکثریت مردم رئیس جمهور شد و تشکیل کابینه داد.

دوره دوم ریاست جمهوری سید محمد خاتمی(دولت هشتم) با معاون اولی محمد رضا عارف از تاریخ 12مرداد 1381 آغاز و در 12 مرداد 1384با واگذاری ریاست جمهوری به دکتر محمود احمدی نژاد به پایان رسید.

روند تشکیل 10 دولت بعد از انقلاب

دکتر محمود احمدی نژاد، ششمین رئیس جمهور ایران 23مرداد 1384کابینهٔ پیشنهادی خود را به مجلس معرفی کرد. یکی از شروط گزینش وزرا از سوی وی موافقت آنان با مفاد میثاق‌نامه‌ای تحت عنوان «میثاق‌نامهٔ دولت اسلامی» بود.

4 تن از وزرای پیشنهادی دولت نهم به مجلس اشعری، علی‌احمدی، هاشمی و سعیدلو رای لازم را برای تصدی وزارتخانه‌های آموزش و پرورش،

تعاون، رفاه و تأمین اجتماعی و نفت، کسب نکردند و احمدی نژاد تا 3 ماه فرصت داشت تا افراد جایگزینی را معرفی کند.

یکی از موارد مهم در دولت احمدی نژاد عزل وزرا توسط خود رئیس جمهور بود به صورتی که وی دو وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و اطلاعات را 8 روز پیش از پایان کار دولت نهم عزل کرد.

روند تشکیل 10 دولت بعد از انقلاب

دوره دوم ریاست جمهوری دکتر محمود احمدی نژاد (دولت دهم) با حواشی بسیاری آغاز شد. مراسم تنفیذ وی روز 12مرداد و مراسم تحلیف وی روز 14مرداد در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

پرویز داوودی که معاون اول رئیس دولت نهم بود و در دولت دهم ابتدا جای خود را به اسفندیار رحیم مشایی داد و سپس محمدرضا رحیمی به این سمت منصوب شد.

مجلس در بررسی رای اعتماد به وزرای کابینه دهم به سه وزیر پیشنهادی رای منفی داد و مابقی وزرا مورد تائید نمایندگان قرار گرفتند. احمدی نژاد برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران 3 زن را برای تصدی مقام وزارت به مجلس معرفی کرد که فقط یکی از آنها (وزیر بهداشت) موفق به اخذ رای اعتماد شد که البته با نظر احمدی نژاد در سال آخر دولت دهم مرضیه وحید دستجردی از مسئولیت خود در وزارت بهداشت برکنار شد.

در سال دوم دولت دهم، احمدی نژاد، متکی وزیر امور خارجه خود را در ماموریت برکنار و علی اکبر صالحی را جایگزین وی کرد.

همچنین در تاریخ 24اردیبهشت سال 1390 پس از تصویب ادغام 6 وزارتخانه، رییس جمهور در اجرای ماده 53 قانون برنامه پنجم مصوب مجلس شورای اسلامی و مصوبه هیات وزیران در نامه‌هایی جداگانه پایان مسوولیت محصولی، محرابیان و میرکاظمی را اعلام کرد. سرانجام در سال 1390، وزارتخانه‌های ایران به 18 وزارتخانه رسید.

محمود احمدی نژاد 12مرداد 1392 پس از 8 سال تصدی ریاست جمهوری، این سمت را به حجه الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی تحویل می‌دهد که 24خرداد 1392 از سوی مردم انتخاب شد.

روند تشکیل 10 دولت بعد از انقلاب

مجلس شورای اسلامی:

دوره اول :

تاریخ آغاز: 7 خرداد 59 رییس مجلس : آقای هاشمی رفسنجانی

نایب رئیسان :

اکبر پرورش– محمد موسوی خوئینی ها-حبیب الله عسگر اولادی-محمد یزدی-سید محمد خامنه ای

دوره دوم :

تاریخ آغاز: 7 خرداد 63 رییس مجلس : آقای هاشمی رفسنجانی

نایب رئیسان :

محمد یزدی- مهدی کروبی- محمد مهدی ربانی املشی

دوره سوم :

تاریخ آغاز: 7 خرداد 67 رییس مجلس : هاشمی رفسنجانی / از خرداد 68 به بعد مهدی کروبی

نایب رئیسان :

حسین هاشمیان – اسدالله بیات

دوره چهارم :

تاریخ آغاز: 7 خرداد 71 رییس مجلس : آقای علی اکبر ناطق نوری

نایب رئیسان :

اکبر پرورش- حسن روحانی- محمد علی موحدی کرمانی- حسین هاشمیان

دوره پنجم :

تاریخ آغاز: 12 خرداد 75 رییس مجلس : آقای علی اکبر ناطق نوری

نایب رئیسان :

حسن روحانی – محمد علی موحد کرمانی

دوره ششم :

تاریخ آغاز: 7 خرداد 79 رییس مجلس : مهدی کروبی

نایب رئیسان :

بهزاد نبوی – محمدرضا خاتمی

دوره هفتم:

تاریخ آغاز: 7 خرداد 83 رییس مجلس : آقای غلامعلی حداد عادل

نایب رئیسان :

محمد رضا باهنر – محمد حسن ابوترابی فرد

دوره هشتم:

تاریخ آغاز: 7 خرداد 87 رییس مجلس : آقای علی لاریجانی

نایب رئیسان :

دکتر صدر- محمدرضا باهنر- محمد حسن ابوترابی فرد

دوره نهم:

تاریخ آغاز: 7 خرداد 91 رییس مجلس : آقای علی لاریجانی

نایب رئیسان :

محمد رضا باهنر – محمد حسن ابوترابی فرد

مجلس خبرگان رهبری:

ادوار مجلس/دوره زمانی/تعداد اجلاس‌ها	هیئت رییسه	مهمترین رخدادها و اتفاقات
دوره اول سال 69-61 11 جلسه	آیت الله مشکینی(رییس)، آیت الله هاشمی رفسنجانی(نایب رییس)، محمد مومن و حسن طاهری خرم آبادی(منشی)	آیت الله منتظری به عنوان قائم مقام رهبری انتخاب شد. بعد از خرداد 68 و فوت امام تعیین دومین رهبر جمهوری اسلامی با سرعت انجام گرفت. تصویب مقدماتی آیین نامه مجلس خبرگان.
دوره دوم سال 77- 69 -------	آیت الله مشکینی(رئیس)، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله امینی( نواب رییس)، آیت الله حسن طاهری خرم آبادی و آیت الله محمد مومن(منشی)	مهمترین اتفاقات این دوره را شاید بتوان رد صلاحیت چند نامزد عنوان کرد به گونه ای که تعدادی از کاندیداها و حتی برخی نمایندگان مجلس خبرگان رهبری در دوره اول برای انتخابات دور دوم رد صلاحیت شدند که می توان به صادق خلخالی و احسان بخش،سیدهادی خامنه‌ای، علی اکبر محتشمی پور و اسدالله بیات اشاره کرد. نامه رد صلاحیت شده هابه مقام معظم رهبری. مذاکرات تمامی اجلاس ها در این دوره از خبرگان محرمانه بود و خبری منتشر نشد.
دوره سوم سال 85 – 77 16جلسه	آیت الله مشکینی(رئیس)، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله امینی(نواب رییس)، آیت الله حسن طاهری خرم آبادی و حجت الاسلا م قربانعلی دری نجف آبادی (منشی)	جناح اطلاح طلب به نشانه اعتراض نسبت به نحوه بررسی صلاحیت کاندیداها از سوی شورای نگهبان لیستی در این انتخابات ارائه نداد. در طول فعالیت این دوره از مجلس انتقاداتی نسبت به عدم حضور چهره‌های غیرروحانی و فقیه، علنی نبودن مصوبات و مذاکرات و لغو نظارت شورای نگهبان و واگذاری آن به حوزه علمیه مباحث زیادی مطرح بود.
سال چهارم سال 94-85 11جلسه تاکنون	سال اول: آیت االله مشکینی(رییس)، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله یزدی (نواب رییس)، حجت الاسلام دری نجف آبادی و حجت الاسلام سید احمد خاتمی(منشی) سال 86 تا 89: آیت الله هاشمی رفسنجانی(رییس)، آیت‌الله محمد مومن و آیت الله محمد یزدی(نواب رییس)، آیت الله سید احمد خاتمی و حجت الاسلام قربانعلی دری نجف آبادی(منشی ) 89 تاکنون: آیت الله مهدوی کنی(رییس)، آیت الله محمد یزدی و آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی(نواب رییس)، آیت الله سید احمد خاتمی و حجت الاسلام قربان‌علی دری نجف‌آبادی (منشی)	دوره مجلس خبرگان رهبری 8 سال است و استثنائاً برای آن که انتخابات دوره پنجم آن همزمان با انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی باشد، طول دوره آینده یعنی دوره چهارم بیش از 8 سال خواهد شد. در این دور از انتخابات نیز رد صلاحیت های شورای نگهبان بحث برانگیز شد چنانچه مجید انصاری عضو مجلس خبرگان رد صلاحیت شد. وی از سوی شورای نگهبان برای دادن امتحان کتبی دعوت شده بود که او با استناد به عضویت کنونی اش در مجلس خبرگان از شرکت در امتحان خودداری کرد. مرتضی اقاتهرانی استاد اخلاق وقت دولت و برخی روحانیون دیگر چون سید محسن دعایی نیز از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند. برای اولین بار در این دوره از انتخابات یک چهره غیرروحانی(محسن اسماعیلی) برای حضور در انتخابات تایید صلاحیت شد. انتقادات اعضای خبرگان رهبری به نوع موضع گیری رییس مجلس خبرگان در نهایت منجر به عدم کاندیداتوری وی در انتخابات سال 89 این مجلس شد و هاشمی رفسنجانی بعد از 27 سال از هیئت رییسه خبرگان کنارگیری کرد.

قوه ی قضاییه:

آیت الله شهید سید محمد بهشتی‌ نخستین کسی است که سنگ بنای دستگاه قضایی را بنا نهاد و پس از آن سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، محمد یزدی و هاشمی شاهرودی عهده دار این منصب شدند.

در حال حاضر نیز آیت الله آملی لاریجانی ریاست دستگاه قضایی کشور را بر عهده دارد.

آیت الله سید محمد بهشتی

آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی

آیت الله محمد یزدی

آیت الله هاشمی شاهرودی

آیت الله آملی لاریجانی

شورای نگهبان:

دوره اول (۲۶/۴/۱۳۵۹ تا ۲۶/۴/۱۳۶۵)

فقهای دوره اول در اول اسفندماه سال ۱۳۵۸ توسط بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت الله خمینی انتخاب و فعالیت آنها از تاریخ ۲۶/۴/۱۳۵۹ آغاز گردید که عبارت بودند از:

1- احمد جنتی

2- عبدالرحیم ربانی شیرازی

3- غلامرضا رضوانی

4-لطف الله صافی گلپایگانی

5- یوسف صانعی

6- محمدرضا مهدوی کنی

در تاریخ ۱۲/۹/۱۳۵۹ آیت‌آلله ابوالقاسم خزعلی به جای آیت‌آلله محمدرضا مهدوی کنی به عضویت شورا درآمد.در تاریخ ۲۱/۱۲/۱۳۶۰ آیت‌آلله مهدوی کنی مجدداً به جای مرحوم آیت‌آلله ربانی شیرازی به عضویت شورا در آمد. در تاریخ ۲۸/۱۰/۱۳۶۱ مرحوم آیت‌آلله محمدمهدی ربانی املشی به جای آیت‌آلله یوسف صانعی به عضویت شورا درآمد.

همچنین محمد امامی کاشانی، محمد مؤمن قمی و محمد محمدی گیلانی در سه سال دوم، دوره اول به جای محمدمهدی ربانی املشی، محمدرضا مهدوی کنی و غلامرضا رضوانی به عضویت شورا درآمدند.

دوره دوم (۲۶/۴/۶۵ تا ۲۶/۴/۷۱)

1- محمد محمدی گیلانی (دبیر)

2- محمد امامی کاشانی

3- محمد مؤمن قمی

4- لطف الله صافی گلپایگانی

5- ابوالقاسم خزعلی

6- احمد جنتی

در تاریخ ۴/۴/۱۳۶۷ یزدی به جای صافی گلپایگانی به عضویت شورا درآمد.

دوره سوم، سه ساله اول (۲۶/۴/۷۱ تا ۲۶/۴/۷۷)

1- احمد جنتی (دبیر)

2- محمد امامی کاشانی

3- محمد مؤمن قمی

4- غلامرضا رضوانی

5- ابوالقاسم خزعلی

6- محمد محمدی گیلانی

در تاریخ ۳۰/۱۱/۱۳۷۳ هاشمی شاهرودی به جای محمدی گیلانی به عضویت شورا درآمد.

دوره چهارم (۲۶/۴/۷۷ تا ۲۶/۴/۸۳)

1- احمد جنتی

2- محمد امامی کاشانی

3- محمد مؤمن قمی

4- غلامرضا رضوانی

5- ابوالقاسم خزعلی

6- سید محمود هاشمی شاهرودی

در تاریخ ۱۲/۵/۱۳۷۸ استادی مقدم و طاهری خرم آبادی به جای خزعلی و امامی کاشانی به عضویت شورا در آمدند. در تاریخ ۲۴/۵/۱۳۷۸ آیت ا... یزدی به جای هاشمی شاهرودی مجدداً به عضویت شورا درآمد.

دوره پنجم

الف)فقها

1- احمد جنتی (دبیر شورای نگهبان)

2- محمد مؤمن

3- غلامرضا رضوانی

4- سید محمود هاشمی شاهرودی

5- محمدرضا مدرس یزدی

6- محمد یزدی ( رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم)

محمدرضا مدرسی یزدی در سه سال اول، دوره پنجم به جای قدیری به عضویت شورا در آمد. پس از انتخاب صادق لاریجانی به عنوان رییس قوه قضاییه هاشمی شاهرودی به جای وی به عضویت شورا درامد.

ب)حقوقدانان

1- غلامحسین الهام ( وزیر دادگستری)

2- محمدرضا علیزاده

3- محسن اسماعیلی

4- ابراهیم عزیزی

5- عباسعلی کدخدایی(سخنگو)

6- عباس کعبی